“Saya buat ASB Financing, tapi unit tu semua milik bank. Dividen pun kecil je, kena zakat ke?”
Soalan ni antara yang paling kerap ditanya oleh pelabur ASB di Selangor. Ramai sangka zakat dikenakan atas keseluruhan pembiayaan, sedangkan hakikatnya zakat hanya wajib atas harta yang benar-benar dimiliki secara sempurna.
Dalam artikel ini, kita akan fahamkan dengan jelas bagaimana cara betul mengira zakat ASB Financing, apa yang masih terikat dan apa yang dikira milik sempurna berpandukan fatwa rasmi dan garis panduan zakat Selangor.
Menurut Jawatankuasa Fatwa Negeri Selangor (2021):
“Zakat hanya diwajibkan ke atas pelaburan ASNB (ASB) yang patuh syariah apabila pelabur memiliki hak ke atas unit-unit pelaburan tersebut dan nilai pelaburannya mencapai nisab.”
(Rujuk: Fatwa Mufti Selangor – Zakat Pelaburan ASNB)
Namun, bagi pelaburan melalui pembiayaan (ASB Financing/ASB Loan), modal pelaburan adalah “terikat” (rahn/assign kepada bank).
Ini bermaksud:
- Unit ASB Financing bukan milik sempurna pelabur, kerana masih menjadi cagaran kepada bank.
- Maka tiada zakat ke atas modal/pokok pelaburan tersebut.
Yang wajib dizakatkan hanyalah:
- Dividen dan bonus yang telah dikreditkan ke akaun anda, dan
- Boleh dikeluarkan serta digunakan sepenuhnya.
Prinsip Fiqh Zakat ASB Financing
Zakat hanya atas milik sempurna (al-milk al-tām)
Zakat diwajibkan hanya atas harta yang pelabur punya hak penuh untuk guna dan uruskan.
Modal ASB Financing bukan milik sempurna
Unit pelaburan masih dicagarkan kepada bank sebagai jaminan pembiayaan, maka tidak dikira harta sendiri.
Dividen/Bonus = harta milik sempurna
Apabila dividen dan bonus telah dikreditkan ke akaun pelabur dan boleh dikeluarkan, barulah ia dikira wajib zakat 2.5%.
Cara Kira Zakat ASB Financing
Langkah 1: Kira jumlah hasil yang benar-benar diterima
Ambil jumlah dividen + bonus yang masuk ke akaun anda dan boleh dikeluarkan.
Langkah 2: Kira zakat 2.5% daripada hasil itu
Gunakan formula:
(Dividen + Bonus yang boleh digunakan) × 2.5%
Maka zakat yang wajib ditunaikan ialah RM50 sahaja.
Situasi Lain:
Jika dividen dimasukkan semula ke akaun terikat (auto-reinvest)
→ Belum milik sempurna → tiada zakat lagi atas jumlah tersebut.
Jika pembiayaan sudah selesai dan unit ASB dibebaskan
→ Ia jadi milik penuh (ASB tunai) → mula tertakluk kepada zakat pelaburan/simpanan 2.5% bila cukup nisab.
Kenapa Modal Tak Dikenakan Zakat
Merujuk panduan rasmi daripada Pusat Zakat Wilayah (AZKA) serta syarat wajib zakat:
“ASB Financing atau pelaburan melalui pembiayaan bank tidak dikenakan zakat ke atas modal kerana unit tersebut belum dimiliki sempurna. Hanya dividen yang diterima dan boleh digunakan tertakluk kepada zakat 2.5%.”
Ringkasnya:
- Modal terikat (rahn/cagaran): Tiada zakat
- Dividen/bonus boleh guna: Wajib zakat
- Modal dibebaskan selepas selesai hutang: Wajib zakat (pada haul berikutnya)
Bila Waktu Bayar Zakat Dividen ASB Financing
Zakat hasil pelaburan (dividen/bonus) tidak perlu tunggu haul, sebab ia termasuk kategori zakat al-mustafad (harta diperoleh baru).
Amalan terbaik:
Bayar zakat serta-merta ketika menerima dividen/bonus.
Atau, boleh gabungkan sekali dalam zakat pendapatan tahunan anda (di bawah kategori “Pendapatan Lain”).
Fatwa & Sumber Sokongan
- Fatwa Mufti Selangor:
“Zakat hanya diwajibkan ke atas pelaburan ASNB yang dimiliki sempurna. Pelaburan melalui pembiayaan tidak wajib atas modal kerana belum menjadi milik sempurna pelabur.”
(Sumber: eZakat.org – Syarat Wajib Zakat Pelaburan ASNB)
- ASNB (Harian Metro, 2015):
“Majlis Fatwa Kebangsaan telah menetapkan bahawa ASB patuh syariah dan pelabur bertanggungjawab menunaikan zakat atas hasil yang diperoleh.”
(Sumber: ASNB – Hormati Keputusan Majlis Fatwa)
- AZKA (Zakat Wilayah, 2022):
“Zakat ke atas pelaburan ASB Financing adalah pada hasil dividen sahaja, bukan ke atas modal pembiayaan.”
Cara Bayar Zakat ASB Financing
- Bayar Melalui eZakat.org
- Pilih kategori “Zakat Pelaburan/Saham” atau “Zakat Pendapatan”
- Masukkan jumlah dividen/bonus diterima
- Sistem akan kira automatik 2.5%.
- Bayar terus melalui FPX / Online Banking
- Dapat resit rasmi dalam 7 hari bekerja
- Bayar di Kaunter Amil Zakat Terdekat
- Di eZakat.org, boleh lawati kami di SINI-MAPS atau lantikan amil yang lain.
- Bawa penyata dividen ASB (ASNB Statement).
- Pegawai zakat bantu kira jumlah sebenar
- Layak rebat cukai penuh (LHDN)
Kelebihan Tunaikan Zakat ASB Financing
- Membersihkan hasil pelaburan daripada unsur syubhah.
- Menjamin keberkatan rezeki walau hasil sedikit.
- Mengukuhkan ekonomi ummah melalui agihan zakat.
- Layak rebat cukai penuh (LHDN).
“Ambillah zakat dari sebahagian harta mereka, dengan zakat itu engkau membersihkan dan menyucikan mereka.”
(Surah At-Taubah: 103)
Soalan Lazim Tentang Zakat ASB Financing (FAQ)
1. Kalau dividen diserap untuk bayar ansuran, kena zakat ke?
Tidak, sebab dividen tu belum jadi milik sempurna anda. Bila ia dikreditkan semula dan boleh digunakan, baru kena zakat.
2. Kalau ada ASB tunai + ASB Financing, kena asingkan kiraan ke?
Ya. ASB tunai wajib zakat atas nilai penuh bila cukup nisab, ASB Financing hanya atas dividen.
3. Bila nak mula kira zakat atas modal ASB Financing?
Apabila pembiayaan selesai dan unit dah jadi milik anda sepenuhnya (ASB “clear”), baru ia dikira dalam zakat pelaburan biasa.
4. Kalau buat banyak akaun ASB Financing dari beberapa bank?
Gabungkan semua hasil (dividen/bonus) yang boleh dikeluarkan, kira 2.5% ke atas jumlah keseluruhan.
Kesimpulan
ASB Financing tidak wajib zakat atas modal pembiayaan, kerana unit pelaburan masih terikat dengan bank (bukan milik sempurna).
Namun, dividen dan bonus yang diterima serta boleh digunakan wajib dizakatkan 2.5%.
Jom Kira Zakat Dengan Mudah di eZakat.org
Nak kira pun tak susah. Kami pun boleh bantu jika anda perlu.
Gunakan panduan dan kalkulator rasmi di eZakat.org untuk semak jumlah sebenar, dan tunaikan zakat dengan yakin melalui Penolong Amil bertauliah LZS.
