e-Commerce semakin berkembang dan menjadi sumber ekonomi utama untuk ramai rakyat Malaysia. Seller Shopee, Lazada dan TikTok Shop kini beroperasi seperti peniaga sebenar yang ada modal, stok, cashflow, kos marketing, warehouse dan urus jualan harian.
Bila sudah dikategorikan sebagai perniagaan, persoalan wajib muncul:
“Kena zakat perniagaan ke? Macam mana nak kira stok? Hutang supplier boleh tolak? Bila nak kira cut-off date?”
Artikel ini adalah panduan lengkap berdasarkan garis panduan Zakat Perniagaan Selangor yang paling mudah untuk seller e-commerce faham dan praktiskan.
Zakat perniagaan ialah zakat ke atas harta yang berkembang daripada aktiviti jual beli atau perniagaan. Untuk peniaga e-commerce, harta berkembang itu termasuk:
- stok inventori,
- wang jualan (bank in / payment gateway),
- modal pusingan,
- aset semasa,
- keuntungan semasa,
- akaun seller Shopee / TikTok / Lazada (settlement).
Zakat dikenakan pada 2.5% daripada nilai harta perniagaan setahun sekali, berdasarkan nilai harta semasa cut-off date.
Definisi Zakat Perniagaan e-Commerce
Menurut LZS, perniagaan ialah:
“Segala aktiviti jual beli atau perkhidmatan yang bertujuan mencari keuntungan, sama ada secara fizikal atau atas talian.”
Ini bermaksud:
✔ Seller Shopee = Peniaga
✔ Seller TikTok Shop = Peniaga
✔ Seller Lazada = Peniaga
✔ Online store / IG store / website = Peniaga
Perniagaan online tidak berbeza dari perniagaan fizikal dari sudut hukum zakat.
Dalil & Rujukan Ulama / Fatwa
- Al-Quran – Surah Al-Baqarah: 267
“Wahai orang-orang yang beriman, keluarkanlah zakat daripada hasil usaha kamu yang baik-baik.”
- Hadis Nabi SAW (Riwayat Abu Daud)
“Pada barang perniagaan ada zakatnya.”
- Panduan Zakat Perniagaan – LZS & MAIWP
- Perniagaan online dikira sama seperti perniagaan konvensional.
- Nilai zakat = harta semasa – liabiliti semasa × 2.5%
- Cut-off date = tarikh kiraan tahunan
- Pandangan Ulama Syafi’i
Zakat wajib pada harta yang berkembang (al-mal al-nami), termasuk barang dagangan.
Hukum Zakat Perniagaan e-Commerce
Wajib Zakat jika nilai harta perniagaan semasa mencapai nisab dan dimiliki secara sempurna.
Nisab Selangor 2025 (contoh): RM35,449
(Akan berubah setiap tahun ikut harga semasa emas 85g)
Syarat Wajib Zakat Perniagaan
- Islam
- Pemilikan sempurna (modal & stok milik sendiri)
- Harta berkembang (stok jualan, cashflow)
- Cukup nisab
- Cukup haul (setahun)
- Berniaga untuk keuntungan
Cara Kira Stok Perniagaan e-Commerce
Ini bahagian paling penting untuk seller Shopee / TikTok Shop.
Stok dikira ikut: Harga Kos (Cost Price)
Bukan harga jual.
✔ Ambil KOS BELIAN, bukan harga jual
Contoh:
- Harga belian dari supplier: RM8/unit
- Harga jual: RM15/unit
Nilai stok untuk zakat = RM8/unit × jumlah stok.
✔ Stok yang dikira termasuk:
- stok ready-stock di rumah/warehouse,
- stok pre-order yang sudah dibayar supplier,
- stok yang ada di fulfillment center (Shopee FBS / Lazada FBL / TikTok Fufillment),
- stok dalam perjalanan (jika sudah dibayar).
✔ Stok yang tidak dikira:
- stok dropship (bukan milik seller),
- barang demo / props,
- barang rosak (ambil nilai scrap sahaja jika ada).
Cara Kira Cashflow Seller e-Commerce
Cashflow yang dikira zakat:
- Duit dalam bank perniagaan
- Wallet seller Shopee / TikTok / Lazada (balance)
- Settlement pending
- Duit COD yang belum diserahkan rider
- Payment gateway pending (Billplz, toyyibPay, Stripe)
Cashflow bukan pendapatan — tetapi ia tetap aset semasa.
Liabiliti Semasa Yang Boleh Tolak (Hutang Dibolehkan)
Seller boleh tolak liabiliti jangka pendek:
- Hutang supplier (barang yang sudah sampai)
- Hutang marketing ads (FB Ads/TikTok Ads)
- Hutang utiliti kedai/server/warehouse
- Hutang gaji pekerja bulan semasa
- Hutang shipping fee bulan semasa
- Hutang packaging
- Hutang loan inventory (6–12 bulan)
Tidak boleh tolak:
- Hutang rumah
- Hutang kereta peribadi
- Loan jangka panjang tidak berkaitan bisnes
Apa Itu ‘Cut-Off Date’?
Cut-off date ialah tarikh tahunan untuk:
- kira stok,
- kira cashflow,
- kira liabiliti,
- kira modal pusingan.
Biasanya:
- 31 Disember
- atau tarikh ulang tahun buka bisnes
- atau tarikh khas setiap tahun (pilih 1 tarikh konsisten)
Hanya nilai pada cut-off date digunakan untuk kira zakat perniagaan.
Contoh Situasi Seller e-Commerce
Situasi 1 — Seller Shopee Ready-Stock
Stok kos: RM18,000
Cash bank: RM7,500
Wallet Shopee: RM4,000
Hutang supplier: RM3,000
Aset Semasa = 18,000 + 7,500 + 4,000 = RM29,500
Tolak Liabiliti = RM29,500 − 3,000 = RM26,500
Nilai RM26,500 < Nisab RM29,961 → Tidak wajib zakat.
Situasi 2 — Seller TikTok Shop Vol. Tinggi
Stok kos: RM25,000
Wallet TikTok: RM10,000
Bank: RM8,000
Hutang Ads: RM2,000
Aset Semasa = 25,000 + 10,000 + 8,000 = RM43,000
Tolak Hutang = RM43,000 − 2,000 = RM41,000
Nilai > Nisab → wajib zakat.
Zakat = RM41,000 × 2.5% = RM1,025
Situasi 3 — Seller Dropship 100%
Tiada stok, hanya ambil margin servis.
Zakat = 2.5% daripada pendapatan bersih, bukan modal perniagaan.
Cara Kiraan Zakat Perniagaan e-Commerce
Formula:
(Aset Semasa – Liabiliti Semasa) × 2.5%
Aset semasa termasuk:
- stok (harga kos),
- cash bank,
- wallet e-commerce,
- settlement pending.
Liabiliti semasa:
- hutang supplier,
- hutang ads,
- hutang operating month.
Tatacara Bayar Zakat Perniagaan
- Pilih tarikh cut-off date
- Nilai stok & cashflow pada tarikh tersebut
- Tolak liabiliti semasa
- Semak nisab semasa
- Bayar 2.5% di zakat negeri masing-masing
- Simpan rekod tahunan sebagai audit zakat
Cara Bayar Zakat Perniagaan di Selangor
- Bayar Melalui eZakat.org
- Pilih jenis ‘Zakat Perniagaan’
- Isikan jumlah pendapatan atau aset
- Lengkapkan bayaran melalui FPX / perbankan online.
- Dapat resit rasmi dalam 7 hari bekerja
- Bayar di Kaunter Amil Zakat Terdekat
- Di eZakat.org, boleh lawati kami di SINI-MAPS atau lantikan amil yang lain.
- Bawa dokumen seperti penyata akaun, laporan kewangan
- Amil akan bantu semak & kira jumlah sebenar
- Layak rebat cukai penuh (LHDN)
Soalan Lazim (FAQ)
1. Seller dropship kena zakat ke?
Ya, tetapi dikira sebagai zakat pendapatan, bukan zakat perniagaan, sebab stok bukan milik seller.
2. Stok kena kira harga kos atau harga jual?
Harga kos (modal beli), bukan harga jual.
3. Settlement Shopee/TikTok belum masuk bank kena kira?
Ya, sebab ia aset milik sempurna.
4. Kena bayar zakat setiap bulan atau setahun sekali?
Zakat perniagaan dibayar setahun sekali selepas cut-off date.
Kesimpulan
Peniaga online termasuk seller Shopee, Lazada dan TikTok Shop tertakluk kepada zakat perniagaan apabila nilai harta perniagaan mencapai nisab. Zakat dikira berdasarkan nilai aset semasa pada cut-off date, termasuk stok harga kos, cashflow, modal pusingan dan wallet platform.
Dengan memahami apa yang dikira sebagai aset semasa, apa yang boleh ditolak sebagai liabiliti, serta cara menentukan cut-off date, seller e-commerce dapat menunaikan zakat dengan tepat, teratur dan mematuhi panduan syariah negeri masing-masing.
Jom Kira Zakat Dengan Mudah di eZakat.org
Nak kira pun tak susah. Kami pun boleh bantu jika anda perlu.
Gunakan panduan dan kalkulator rasmi di eZakat.org untuk semak jumlah sebenar, dan tunaikan zakat dengan yakin melalui Penolong Amil bertauliah LZS.
